Cafeïne maakt sommigen sneller, anderen langzamer

Een genetische variatie die beïnvloedt hoe snel je cafeïne kunt afbreken bepaalt ook of cafeïne wel of niet je prestaties in wedstrijden kan helpen verbeteren. Wat voor effect heeft cafeïne op jouw sportprestaties?

Studies die hebben laten zien dat cafeïne het uithoudingsvermogen kan helpen verbeteren dateren terug tot de jaren ’70 van de vorige eeuw. Een recente studie wees uit dat getrainde fietsers en triatleten beter presteerden in een time trial wanneer zij een cafeïnesupplement of koffie dronken ten opzichte van cafeïnevrije koffie of een placebo. Er was echter geen verschil tussen de atleten die een cafeïne supplement namen of normale koffie dronken. Het maakt voor de prestatieverbetering dus niet uit of je de cafeïne binnenkrijgt via een voedingssupplement of via een grote, sterke kop koffie. Of het lekker smaakt wel, mits je van koffie houdt natuurlijk!

Verbetert cafeïne bij iedereen de prestaties? Cafeïne wordt in het algemeen gezien als een van de weinige effectieve en tegelijkertijd legale prestatieverbeterende middelen die er bestaan. Cafeïne wordt gezien als een universele prestatieverbeteraar; recent onderzoek wijst echter uit dat dit niet zo is.

Een enkele variatie in het CYP1A2-gen beïnvloedt de werking van het enzym dat een sleutelrol speelt in het metabolisme van cafeïne, waarbij afhankelijk van de genetische variant, het enzym sneller dan wel langzamer cafeïne afbreekt. In een studie uit 2012 verbeterde consumptie van cafeïne bij de mensen met de snelle afbraakvariant (AA-genotype) de prestatie met 5% tijdens een 40 km lange time trial, ten opzichte van slechts 1,8% bij de mensen met een langzaam cafeïnemetabolisme (CC-genotype).

Langzamer door cafeïne?

Tijdens een dit jaar gehouden symposium werden nieuwe onderzoeksresultaten gepresenteerd. In de nieuwe studie hadden 49 mensen de snelle AA-variant van het CYP1A2-gen, 8 mensen hadden de langzame CC-variant en 43 mensen hadden de “er-ergens-tussenin” AC-variant. Tijdens een 10 km time trial verbeterden de prestaties gemiddeld met 3.5% na cafeïnesuppletie ten opzichte van placebo. Pas echt interessant werd het toen de deelnemers werden ingedeeld op basis van genotype. De snelle cafeïneafbrekers (AA) reden 1,2 minuten sneller, de “er-ergens-tussenin”-groep (CA) reed een halve minuut sneller, terwijl de langzame cafeïneafbrekers (CC) tweeëneenhalve minuut langzamer reden!

Interessant om te weten is dat het voor de hoeveelheid koffie die mensen drinken niet uitmaakt hoe het cafeïnemetabolisme functioneert. Beiden groepen drinken gemiddeld evenveel koffie, of ze nu snelle of langzame afbrekers van cafeïne zijn.

DNA-test

De take home message is dat cafeïne je dus zowel sneller als langzamer kan maken, afhankelijk van je genetische aanleg. Je kunt uiteraard zelf zien uit te vogelen wat cafeïne voor effect heeft op jouw prestaties, maar wanneer je meer zekerheid wilt hebben over de effecten van cafeïne op jouw sportprestaties (en gezondheid), dan is een DNA-test de optie voor jou.